Voordeelpakket 'Vrijheid/veiligheid' & 'Reset'

De voorbije dertig jaar evolueerden we van een samenleving waarin het verschil tussen vrijheid en onvrijheid van fundamenteel belang was, naar een samenleving waarin het verschil tussen veilig en onveilig voorop staat.

Het streven naar vrijheid verdeelde ons. Conservatieven en progressieven hebben verschillende opvattingen over wat echte vrijheid inhoudt. Vandaag verdeelt het streven naar veiligheid ons. We worden geenszins verenigd door onze angsten. Sommigen vrezen migratie, anderen kernenergie. Als we het tóch over iets eens geraken, zoals de gevaren van klimaatopwarming, blijken we diep verdeeld over de manier waarop we daarmee moeten omgaan.

Onze verdeeldheid leidt steeds minder tot dialoog. Een kleine minderheid wil de meerderheid het zwijgen opleggen. De democratie en de rechtsstaat zijn daar het slachtoffer van. Zelfs wetenschappelijke tijdschriften en rectoren van onze universiteiten verdedigen niet langer vrij onderzoek en vrijheid van meningsuiting.

Elchardus brengt verslag uit over die ontwikkeling, in columns geschreven naar aanleiding van ogenschijnlijk kleine gebeurtenissen met grote gevolgen. Feiten dienen onze opvattingen te veranderen. Dat heet verlichting. Doen ze dat niet, dan worden we wereldvreemd.

Dit boek is de neerslag van een vreedzaam, geduldig verzet tegen de inmiddels wereldvreemde, maar dominante minderheid die haar opvattingen aan de feiten wil opleggen, die blind is voor alles wat niet bij haar opvattingen past.

Met een woord vooraf van Koen Lemmens.

Na negen drukken op amper drie maanden tijd van Elchardus' magnum opus in hardcover, nu ook beschikbaar als paperback.

Europa kende na de Tweede Wereldoorlog een periode van grote vooruitgang gekenmerkt door toenemende gelijkheid, stijgende productiviteit, expansie van het onderwijs en fundamentele wetenschappelijke en technologische doorbraken. Maar in de jaren zeventig begon het tij te keren. In de eerste periode was het beleid gericht op de gemeenschap; in de tweede was het (neo)liberaal. De productiviteit slabakte en de ongelijkheid en crisisgevoeligheid van de economie namen toe.

Het nieuwe neoliberale regime droeg bij tot instabiliteit in Afrika en het Midden-Oosten, tot massale illegale migratie ook. In tal van westerse landen groeide de interne verdeeldheid.

Sinds 2008 is dit regime in diepe crisis. De vertrouwde vormen van gemeenschapsdenken – christendemocratie en sociaaldemocratie – zijn inmiddels zodanig geliberaliseerd dat zij niet in staat blijken terug te keren naar een beleid gestoeld op gemeenschapsdenken. Die taak valt vandaag het nationalisme te beurt.

Dit boek verduidelijkt de aard en oorsprong van het verschil tussen gemeenschapsdenken en liberalisme. Het beschrijft hoe een reset mogelijk is. Hoe democratie kan worden hersteld, hoe kan worden teruggekeerd naar een vreedzamer wereld met meer welvaart, welzijn en vooruitgang.