Sterven in brieven
Hiernamaals, afscheid en Verlichting
Oorspronkelijke prijs was: €24,95.€24,95Huidige prijs is: €24,95. €16,22
Ook de dood is veranderlijk. Of toch de manier waarop we ermee omgaan. De Verlichting zorgde voor zo’n kantelpunt in ons denken over dood, afscheid en hiernamaals. Het taboe rond de dood, dat vandaag zo vanzelfsprekend lijkt, bestond tot dan simpelweg niet.
Vóór de Verlichting was de zorg om het hiernamaals de evidente prioriteit: de overledene moest in het (juiste) hiernamaals terechtkomen. Met het verlichtingsdenken verschuift de focus naar het afscheid. Eerdere generaties gingen daar nogal fatalistisch mee om, maar sinds de achttiende eeuw lijkt het vaak bijna onoverkomelijk. Verlichtingsdenkers die de pijn proberen te verdringen, komen zo dichter en dichter bij ons moderne doodstaboe.
Paul Pelckmans traceert de groei van onze moderne omgang met de dood en de taboes errond via een aantal achttiende-eeuwse briefromans. Jean-Jacques Rousseau, bijvoorbeeld, laat een van zijn bestsellers, La Nouvelle Héloïse, eindigen met een indrukwekkende sterfbedscène die vóór de Verlichting ondenkbaar zou zijn geweest. Hij zette zo de toon voor tientallen andere romanciers als Laclos, Sade of Belle van Zuylen die samen, in één of twee generaties, een nieuwe way of dying uittekenden.
Paul Pelckmans
Dit is een geweldig interessant boek over wat literatuur vermag, over Verlichting, secularisatie en individualisme, over leven en doodgaan. Op elke pagina zet je straks een potloodstreep of een uitroepteken, na elk hoofdstuk denk je ‘dat boek wil ik ook nog lezen’, na je lectuur zit je te mijmeren over je eigen leven. Dit is literatuurgeschiedenis, die literatuur lezen ernstig neemt, behoedzaam omgaat met het verleden, en uitnodigt om na te denken over het heden. Sterven – gezegend of on-gezegend, alleen of omringd, angstig of sereen – heeft een geschiedenis. Paul Pelckmans vertelt op zijn zachte, uitnodigende manier, hij kruidt zijn essay met de beste literatuur en verplicht: lees, denk, en leef. — Alexander Roose, Universiteit Gent
Sterven en de dood: het is iets waar de meeste mensen niet bepaald naar uitkijken. We zijn geneigd boeken die daarover gaan op de plank te laten liggen en vrolijker onderwerpen bij de kop te vatten. Maar nu heeft Paul Pelckmans een boek geschreven over sterven en de dood waarvan je vrolijk wordt. Vrolijk en nadenkend tegelijkertijd. Een aanrader dus. — Andreas Kinneging, Universiteit Leiden
In de media
Streven 6/10/22
