Plastic Fantastic?

Het boek van de nieuwe thematentoonstelling Plastic Fantastic? in het  Industriemuseum in Gent. Opening 14 november.

Plastics worden wel eens dé uitvinding van het industriële tijdperk genoemd. Tot 1856 worden alle materialen gemaakt door de natuur of door ze op een of andere manier te bewerken. De naar de VS uitgeweken Gentenaar Leo Baekeland neemt in 1907 het patent op  zijn uitvinding van de eerste synthetische kunststof: bakeliet. De isolerende, hitte- en vochtbestendige eigenschappen worden al snel gewaardeerd in de industrie. Maar ook in huishoudelijke context: stopcontacten, schakelaars, scheerapparaten, telefoontoestellen, radio’s… 

Niet veel later gaat de petroleumindustrie op zoek naar een bestemming voor de bijproducten van de verwerking van ruwe olie, zoals ethyleen. Polymeren worden plastic megahits; we vinden ze in tupperwarepotjes, verpakkingsfolie, plastic zakken en flessen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog worden er al veel kunststoffen gebruikt, zoals in parachutes en plexiglas. De heropbouw na de oorlog betekent het begin van een ware plastic boom. Het vooruitgangsoptimisme is groot en de weg naar massaconsumptie ligt open.

Vandaag hebben kunststoffen een onmiskenbaar belang in allerlei sectoren. Van hartkleppen uit polymeer over computerchips tot plastic isolatiemateriaal. Toch heeft het onmisbare wonder-     materiaal een desastreuze impact op het milieu; plastic vergaat niet.

Plastics zijn alomtegenwoordig. Kunststof is erfgoed. Eind 2024 pakt het Industriemuseum in Gent uit met een expo over de kunststoffenindustrie. Plastic fantastic? biedt nu – via een ABC van voorwerpen – ook een inkijk in het productieproces en de geschiedenis van een boeiende en levensnoodzakelijke industrie.